Faktoring w Polsce - bariery i szanse rozwoju branży faktoringowej w kraju

Czy polscy przedsiębiorcy dobrze znają faktoring? Czy oferta usług jest dobrze dopasowana do ich potrzeb? Czy faktoring może skutecznie konkurować z innymi produktami bankowymi? Ośmiu ekspertów opowiada o przyszłości branży w perspektywie kilku najbliższych lat.

Faktoring w świetle nowych wyzwań rynku

Elżbieta Urbańska, prezes zarządu PKO BP Faktoring SA

Ostatnie lata pokazały, że faktoring jest narzędziem finansowania zarówno na czas hossy jak ł na czas bessy. W czasach hossy przydaje się zwłaszcza firmom, które się rozwijają, zwiększają sprzedaż, inwestują i potrzebne im jest dodatkowe finansowanie. W czasach bessy faktoring pomaga dyscyplinować dostawców, kontrolować spłaty faktur, skracać terminy płatności. Podsumowując: faktoring jest narzędziem na tyle elastycznym, że sprawdza się w każdej sytuacji rynkowej. Obecnie branża faktoringowa w Polsce przeżywa dynamiczny rozwój, którego nie wyhamował nawet ubiegłoroczny kryzys na rynkach finansowych. W ciągu najbliższych kilkunastu lat branża będzie nadal się rozwijać. Obecnie na krajowym rynku działa już ok. 24 firm faktoringowych i większość z nich dynamicznie się rozwija. Udoskonalane są także narzędzia informatyczne, które doskonalą proces obsługi klienta i ułatwiają im dostęp do bieżących informacji o stanie wierzytelności. Już teraz portfele faktorów się dywersyfikują i rzadko, który opiera swoją siłę rynkową na jednym rozwiązaniu. Taki będzie też kierunek rozwoju faktoringu w Polsce. Rozwiązania informatyczne pozwolą na coraz bardziej zindywidualizowane traktowanie transakcji przy jednoczesnym ograniczaniu kosztów obsługi.

Tani i opłacalny

Dariusz Steć, członek zarządu Polfactor SA

Na cenę faktoringu składają się dwa podstawowe elementy - odsetki od finansowania (czyli cena finansowania) oraz prowizje za świadczone usługi. Wysokość odsetek jest ustalana w oparciu o stawkę bazową oraz marżę faktora. To jest dla przedsiębiorcy całkowitym kosztem finansowania. Obecnie najczęściej stosowaną stawką bazową jest stawka WIBOR (zmienna dla poszczególnych okresów). Mogą występować także inne stawki bazowe, które są ustalane indywidualnie przez faktora. Obecnie stawki WIBOR osiągnęły poziom około 3,5 proc. p. a., podczas gdy jeszcze dwa lata temu wynosiły ponad 6-proc. p. a. W końcówce lat 90. ubiegłego stulecia przekroczyły nawet 20 proc. p. a. Drugim elementem ceny finansowania jest marża dodawana do stawki bazowej. Marże faktorów w ciągu 15 lat znacznie spadły - to efekt wzrostu liczby podmiotów oferujących faktoring z trzech do blisko 30. To oznacza, że faktoring jest tak tani jak jeszcze nigdy w historii. Podejmując decyzję o zawarciu umowy faktoringowej, należy analizować też korzyści (przychody) z tytułu dodatkowego finansowania, takie jak wzrost sprzedaży czy uzyskanie upustów u dostawców. Niekiedy korzyści płynące z dodatkowego finansowania (w szczególności w postaci upustów cenowych) znacznie przewyższają koszty związane z faktoringiem.

Przepisy prawne a kondycja krajowego faktoringu

Krzysztof Kuniewicz, dyrektor generalny Bibby Financial Services sp. z o.o.

Faktoring jest jedną z umów ,.nienazwanych" najczęściej funkcjonujących w obrocie gospodarczym. Według mnie brak sztywnych zapisów ustawowych regulujących kwestie faktoringu jest korzystny dla rozwoju tej usługi i poprawy płynności finansowej przedsiębiorców. Poddanie umowy faktoringu sztywnym regulacjom ustawowym może spowodować uprzywilejowanie niektórych podmiotów, tworząc niepotrzebną barierę wejścia na rynek dla innych. Większa konkurencja wyzwala inwencję i skłania do poszukiwania lepszych metod zarządzania ryzykiem. Swoboda na rynku faktoringowym oznacza bardziej różnorodne oferty oraz daje maksimum dostępności finansowania w tej właśnie formie. Niewątpliwym plusem prawnego uregulowania faktoringu jest wprowadzenie większej jednoznaczności w klasyfikacji tego typu usług. Zbyt ogólne uregulowanie w praktyce nie zmieni jednak nic w porównaniu z obecną sytuacją. Natomiast zbyt szczegółowe regulacje bardzo zawężą ofertę i jej dostępność. Obecna większa elastyczność w zakresie zapisów ustawowych sprzyja rozwojowi branży. Warunki umowy faktoringowej określają uczestnicy obrotu gospodarczego. To sprawia, że taka forma finansowania jest dopasowana do każdego rodzaju biznesu. Daje też możliwość szybkiej reakcji na zmieniającą się sytuację ekonomiczną przedsiębiorców zarówno w czasach wzrostu gospodarczego, jak i kryzysu. Przedsiębiorcy otrzymują elastyczne narzędzie finansowania, którego zalety mogą wykorzystać na wielu płaszczyznach swojej aktywności gospodarczej np. poprawić płynność finansową dzięki otrzymanemu finansowaniu, skrócić cykl rotacji należności poprzez odpowiednie zarządzanie wierzytelnościami, w tym ich restrukturyzację i windykację.

Rynek zaczyna się otwierać

Łukasz Kozioł, menedżer ds. rozwoju biznesu w BZ WBK Faktor sp. z o.o.

Faktorzy realizujący swoje usługi borykają się z dwoma głównymi problemami. Pierwszy związany jest z relacją z towarzystwami ubezpieczeniowymi, które ograniczały wartości wnioskowanych limitów oraz ograniczały limity już funkcjonujące. Drugi problem to pogorszenie sytuacji klientów firm faktoringowych, m.in. wzrost ryzyka poszczególnych sektorów gospodarczych wyjątkowo widoczne m.in. w branży obrotu stali, producentów mebli. Efektem problemów było min. przełamanie udziału faktoringu pełnego na rzecz innych produktów, w tym produktów z regresem, a także stopniowe wprowadzanie rozwiązań mieszanych skierowanych do faktoringu pełnego z indywidualną polisą klienta W 2009 r. przedsiębiorcy zdecydowanie chętniej wybierali rozwiązania gwarantujące możliwość szybkiego uzyskania płatności za realizowaną sprzedaż towarów i usług. Jednocześnie preferowane były instrumenty finansowe, pozwalając minimalizować ryzyko trudnego rynku, ryzyko braku terminowego rozliczenia między kontrahentami (w tym niewypłacalności) oraz upadłości swoich partnerów biznesowych. Wszystkie te założenia doskonale realizował faktoring pełny. Natomiast 2009 r. pokazał, że zaostrzona polityka firm faktoringowych ograniczyła dostęp do faktoringu pełnego, II kwartał 2010 r. wskazał, które branże i sektory wchodzą na drogę ożywienia. Po usługę faktoringową występują głównie firmy zwiększające obrót i mające problemy z pozyskaniem zewnętrznego finansowania. Preferowanym klientem są podmioty związane z produkcją oraz dystrybucją wyrobów farmaceutycznych. Widać też duży organiczny wzrost tego rynku.

Znajomość faktoringu w środowisku biznesu

Damian Oszajca, kierownik Zespołu Doradców w Hilton-Baird Financial Solution

W ostatnich latach obserwujemy w Polsce znaczny wzrost zainteresowania faktoringiem. Dzięki rosnącej ilości graczy na rynku faktoringowym staje się on dostępny dla coraz szerszej grupy firm. Mimo to wiedza o faktoringu nie jest w Polsce wystarczająca. Zdarza się, że firmy mylą tę formę finansowania z innymi produktami finansowymi. Przedsiębiorcy często obawiają się utraty kontrahentów, a przecież dzięki faktoringowi biznes może stać się bardziej konkurencyjny np. poprzez wydłużenie odbiorcom terminów płatności. Firmy coraz częściej dostrzegają, że faktoring to nie tylko dodatkowe finansowanie, ale także usługi polegające na obsłudze należności. Wiedzę o faktoringu przedsiębiorcy mogą uzyskać dzięki publikacjom 1 konferencjom organizowanym np. przez Polski Związek Faktorów. Dzięki temu, że faktoring jest elastyczną formą finansowania, dopasowującą się do potrzeb rynku, możemy przewidywać, że ma on szansę dalszego rozwoju, takiego jaki można zaobserwować w Europie Zachodniej.

Czy faktoring może skutecznie konkurować z innymi produktami bankowymi?

Jerzy Ostrowski, prezes zarządu Fortis Commercial Finance sp. z o.o.

Usługa faktoringu jest j powszechnie stosowanym narzędziem finansowania transakcji handlowych. Może stanowić zarówno alternatywę względem tradycyjnego kredytu bankowego, jak i być dodatkowym źródłem finansowania. Przewagą faktoringu jest możliwość uzyskania dość wysokiego poziomu finansowania bez konieczności ustanawiania dodatkowych zabezpieczeń. Atutem jest kompleksowa obsługa i ochrona wierzytelności. Wszędzie tam, gdzie istnieje możliwość zabezpieczenia finansowania wierzytelnościami, faktoring będzie konkurencyjnym w stosunku do innych produktów bankowych i instrumentem finansowania bieżącej działalności przedsiębiorstwa.

Czy oferta usług faktoringowych jest dostosowana do potrzeb przedsiębiorców?

Krzysztof Tempes, dyrektor sprzedaży i marketingu oraz członek zarządu SEB Commercial Finance sp. z o.o.

Obecnie faktoring stale się rozwija i dynamicznie dopasowuje do zmieniających się potrzeb firm i przedsiębiorstw. Dziś klient oczekuje kompleksowego produktu finansowego łączącego w sobie kilka usług: zarządzania finansami, sprzedażą i ryzykiem prowadzonej działalności gospodarczej. Przedsiębiorcy chętnie korzystają z nowości pojawiających się na rynku faktoringowym. Przykładem mogą być coraz to nowe rozwiązania informatyczne i systemowe w zakresie gromadzenia danych dotyczących finansowanych wierzytelności, ich przesyłania w formie elektronicznej, analizowania, raportowania i zarządzania nimi. Wpływa to na szybkość dostępu do pieniądza, czyli poprawia płynność firmy, umożliwia uzyskiwanie upustów od dostawców i obniżenie kosztów prowadzonej działalności. Zwiększa też bezpieczeństwo działania, ponieważ ogranicza do minimum ryzyko strat z powodu błędu ludzkiego.

Zależność branży od rynku ubezpieczeń należności

Andrzej Żbikowski, wiceprzewodniczący Komitetu Wykonawczego Polskiego Związku Faktorów i prezes zarządu ING Commercial Finance

Oferowanie faktoringu pełnego jest mocno związane z rynkiem ubezpieczeń. Większość faktorów posiada polisy ubezpieczenia niewypłacalności dłużnika i udziela limitów kredytowych do wysokości otrzymanych limitów. Dla wielu przedsiębiorców limit kredytowy dla ich kontrahentów jest jednocześnie wyznacznikiem limitu kredytu kupieckiego. Od końca 2008 r. ubezpieczyciele znacznie zaostrzyli politykę kredytową. Często z dnia na dzień obniżali lub anulowali limity kredytowe dla swoich klientów, zwłaszcza dla firm z branż najbardziej dotkniętych recesją, takich jak dystrybucja stali, transport czy sprzedaż art. budowlanych. Decyzje o redukcji limitów powodowały tzw. efekt domina i dalsze zwiększanie się zatorów płatniczych. Wielu dostawców postępowało bowiem analogicznie, zmniejszając lub znosząc limity swoim kontrahentom. Dlatego też dziś przy podejmowaniu decyzji limitowych kluczowym czynnikiem jest w dalszym ciągu ocena ryzyka samej branży lub kraju, a nie ocena zdolności kredytowej kontrahenta. Nadal bardzo trudno o limity dla odbiorców z krajów nadbałtyckich, Rumunii, Bułgarii czy Grecji.

Źródło: Rzeczpospolita

Różne wydarzenia na rynku, zmieniające się trendy, ale i kryzysy finansowe powodują, że trzeba szukać nowych źródeł finansowania. Tak jest i w dzisiejszych czasach, szczególnie że negatywne skutki bardziej odczuwają mniejsi - mikro i małe firmy, które muszą stale poszukiwać najlepszych rozwiązań, by zapewnić sobie rentowność i przetrwanie na rynku. Ciekawą opcją jest faktoring, który i na naszym rynku zyskuje coraz większe uznanie.

Faktoring zapewnia szybkie pozyskanie środków na pokrycie zobowiązań, a to przecież najważniejsze, jeśli chodzi o konkurencyjność, jak i zyskowność biznesu. Każdy podmiot, który chce przetrwać, powinien zagwarantować sobie współpracę z różnymi partnerami, bo dzięki temu możliwe jest zbudowanie silnej pozycji na rynku. Kontrahenci zaś często wymagają stosowania odroczonych płatności na fakturach, aby mieć środki na bieżące potrzeby. Nie dziwi więc, że w takiej sytuacji gwarancja rentowności jest bardzo trudna do zapewnienia. A jak zabraknie środków na własne zobowiązania, to szybko traci się wiarygodność finansową. Dalej już wszystko wygląda jak w złym śnie - tracimy zyski, czyli coś, bez czego firma nie może normalnie funkcjonować. Na szczęście można skorzystać z faktoringu, a jest on aktualnie bardzo łatwo dostępny, także faktoring  w Polsce.

Jak możemy sprawdzić w szacunkach Polskiego Związku Faktorów w 2016 roku (koniec pierwszego półrocza), z takich usług korzystało około 7 tysięcy przedsiębiorstw. W tym czasie przedłożono do sfinansowania około 3,3 miliona faktur, a przy ponad 140 tysiącach odbiorców dało to wartość 73,5 miliarda złotych - to aż 7 procent polskiego PKB. Co więcej, rynek usług faktoringowych rozwija się bardzo szybko, bo wykazuje aż 21-procentowy wzrost, jeśli spojrzymy na dane rok po roku. Inna ciekawa rzecz to taka, że różni klienci korzystają z faktoringu - wielkie korporacje, jak i małe firmy.

Nie dziwi taka popularność faktoringu w Polsce, bo to rozwiązanie jest naprawdę wygodne, dostosowane do zmieniającego się rynku. Bardzo ważne jest to, że faktoring cechuje się elastycznością, ponieważ to od przedsiębiorcy tak naprawdę zależy, czy chce skorzystać z finansowania (czyli faktoring niepełny), czy może jednak chce przejąć ryzyko niewypłacalności kontrahenta (w tym przypadku mówimy o faktoringu pełnym). W wielu firmach faktoringowych klient jest w stanie skorzystać z usługi odzyskiwania wierzytelności, oznacza to po prostu windykację. Można też zweryfikować wiarygodność swojego potencjalnego odbiorcy, aby w przyszłości nie było przykrych niespodzianek.

Jak więc widać faktoring w Polsce rozwija się dość prężnie, jest wiele firm, które oferują takie usługi. Wśród nich jest też Bibby Financial Services. Nasza firma wywodzi się z Wielkiej Brytanii, czyli miejsca, gdzie rynek usług faktoringowych jest najbardziej dojrzały. Mamy więc doskonałe know-how i świadczymy najlepsze usługi różnym - małym i większym - podmiotom. Wypracowaliśmy doskonałe procedury dostosowane do rynku polskiego, bo jak wiadomo, każdy rynek ma swoją specyfikę.

W Bibby Financial Service mamy własne oceny zdolności kredytowej, a dzięki temu możemy finansować także te podmioty, jakie nie mają szans na finansowanie z banku. Każdemu klientowi gwarantujemy dedykowanego Doradcę, który doradzi, pomoże podjąć większość najważniejszych decyzji, jakie są związane z bieżącą obsługą.

Cenimy czas naszych klientów, więc proces podpisywania umowy zorganizowaliśmy tak, aby był minimalnie uciążliwy dla przedsiębiorców. Nie musimy więc obawiać się skomplikowanych wniosków i formularzy, w których ciężko się połapać.

W Bibby Financial Service każdy klient jest najważniejszy, do każdego podchodzimy indywidualnie, pozwala to więc na przygotowanie najlepszej, najbardziej dopasowanej oferty. Warto skorzystać z oferty Bibby Financial Services.