Badanie Global Business Monitor 2017 zostało opracowane na zlecenie firmy Bibby Financial Services. Obejmuje ono analizę rynku polskiego, sytuację polskich przedsiębiorców oraz ocenę stanu gospodarki – zarówno lokalnej, jak i globalnej. W raporcie uwzględniono również opinie dotyczące polityki rządu wobec MŚP w Polsce, możliwości wzrostu dla tego typu firm, zagrożeń, a także sposobów finansowania działalności handlowej.
Przegląd polskiego rynku: wzrost gospodarczy
Rok 2016 był dla Polski okresem nieznacznego spowolnienia wzrostu gospodarczego – osiągnął wtedy 2,8%. Natomiast prognozy na 2017 r. przewidują, że do grudnia wzrost gospodarczy zwiększy się do 3,3%. Według Banku Światowego w kolejnych latach – 2018 i 2019 – wzrost gospodarczy w Polsce będzie utrzymywał się na stabilnym poziomie 3,2%. Do czynników sprzyjających napędzaniu wzrostu gospodarczego w 2017 r. należą przede wszystkim nowe inwestycje w dużej mierze sfinansowane ze środków unijnych, wzrost konsumpcji prywatnej oraz poprawa warunków na rynku pracy.
Należy zauważyć, że funkcjonowanie polskiej gospodarki jest także uzależnione od czynników zewnętrznych – należą do nich przede wszystkim zmiany w strefie Euro oraz Brexit. Firmy z sektora małych i średnich przedsiębiorstw, które prowadzą działalność eksportową, sygnalizują obawy wynikające ze zmian w przepisach prawa i podatkowych – ich konsekwencją w najbliższych latach może być ograniczenie inwestycji, a w efekcie -zahamowanie wzrostu gospodarczego. W ostatnich miesiącach zwiększone wyniki gospodarcze utrzymują się w produkcji i eksporcie mebli, budownictwie, usługach czy ogólnej produkcji. Spadki odnotowano natomiast w transporcie oraz handlu.
W wyniku polepszającej się sytuacji gospodarczej i polityki polskiego rządu przewidywany jest wzrost dochodów budżetowych. Dotyczy to nie tylko nowych rozwiązań proponowanych przez Ministerstwo Finansów, ale również powołania w marcu 2017 r. Krajowej Administracji Skarbowej. Do zadań instytucji należy usprawnianie działalności służb podatkowych oraz celnych.
Warto także wspomnieć o Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, w ramach której polski rząd proponuje liczne reformy. Nacisk kładziony jest tu nie tylko na ulepszanie środowiska biznesowego i rzeczywistości gospodarczej, ale również na rozwój innowacji. Na uwagę zasługuje zwłaszcza promowanie innowacji w naukach przyrodniczych – Polska stanowi obecnie największy w Europie Środkowej i Wschodniej rynek farmaceutyczny, obejmując ponad 100 globalnych i lokalnych spółek.
Problemy i nastroje w sektorze MŚP
Za przeszkodę w rozwoju rodzimej gospodarki uznaje się zmiany w prawie, ale także niedobór wykwalifikowanej kadry pracowniczej. W wyniku najniższego od 26 lat poziomu bezrobocia przedsiębiorcy w niektórych branżach mają trudności ze znalezieniem pracowników, co z kolei uniemożliwia rozwój ich firm. Nie zmienia to jednak faktu, że nastroje wśród małych i średnich przedsiębiorców ulegają poprawie. Jak wskazują wyniki badania BIBBY MSP Index, 21% z nich prognozuje poprawę sytuacji ekonomicznej swojej firmy w ciągu kolejnych 12 miesięcy. Należy zaznaczyć, że nie wiąże się to ze wzrostem zatrudnienia – ze względu na zmiany w prawie przewidujące wzrost wynagrodzeń, liczba pracowników prawdopodobnie pozostanie bez zmian.
Ocena gospodarki, polityki rządu i zagrożeń
Podobnie jak w badaniu Global Business Monitor 2016 małe i średnie przedsiębiorstwa w Polsce mają odmienną opinię na temat gospodarki globalnej i lokalnej. W pierwszym przypadku zaledwie 36% respondentów uznaje, że osiąga ona dobre wyniki. Jeśli chodzi o gospodarkę lokalną, podobne zdanie wyraża 55% badanych, co stanowi 8% wzrost w stosunku do roku poprzedniego.
W opinii przedstawicieli sektora MŚP w Polsce, polityka rządu wobec przedsiębiorców wymaga przeprowadzenia reform. 31% badanych uważa, że w aktualnej formie jest ona niekorzystna dla przedsiębiorców, a nieco więcej, bo 38%, wskazuje na konieczność zmian. Jedynie 12% właścicieli firm określa politykę rządu jako sprzyjającą prowadzeniu podobnej działalności. Jednocześnie nowe regulacje prawne uznawane są przez 48% ankietowanych za główne wyzwanie, jakiemu muszą sprostać przedsiębiorstwa. Wśród innych trudności wskazuje się także niedobór wykwalifikowanych pracowników, który stanowi problem dla ponad połowy (51%) badanych, oraz czynniki zewnętrzne. Brexit, sytuacja polityczna w Stanach Zjednoczonych czy zahamowanie wzrostu w Chinach to najważniejsze z zagrożeń wskazywanych przez małe i średnie przedsiębiorstwa w Polsce.
Finansowanie działalności
O ile w badaniu z 2016 r. korzystanie z finansowania zewnętrznego deklarowała ponad połowa badanych, w tegorocznej edycji odnotowano w tej kwestii spadek. Finansowanie działalności handlowej z zewnętrznych źródeł potwierdziło 45% badanych. Warto zwrócić uwagę na fakt, że to właśnie wnioski małych i średnich przedsiębiorstw o dofinansowanie były odrzucane najczęściej – odmowę potwierdza 19% badanych, przy czym średnia wynosi 12%. Ponad połowa z nich podaje za przyczynę odrzucenia wniosku zbyt niską wiarygodność kredytową. Jako główne źródła finansowania 58% ankietowanych podało inwestowanie zysków firmy, a 24% samodzielne finansowanie.
Polskie małe i średnie przedsiębiorstwa znalazły się w ścisłej czołówce krajów pod względem terminów płatności, które wynoszą średnio 29 dni. Mimo wszystko wskaźnik nieściągalnych należności okazał się w ich przypadku wyższy niż w innych badanych krajach – 35% z nich odpisało kwoty w wyniku nieściągalnych należności (wyższą wartość odnotowano wyłącznie w Czechach i we Francji).
Sprzedaż i możliwości rozwoju
Obawy związane z oddziaływaniem wymienionych wcześniej czynników zewnętrznych nie znajdują odzwierciedlenia w postaci oczekiwania obniżenia sprzedaży. Prognozowany wzrost sprzedaży w ciągu najbliższego roku dotyczy 47% badanych. Większość ankietowanych, bo 52%, przyznało także, że wielkość ich sprzedaży w stosunku do roku 2016 wzrosła o 11%, a także ponad średnią wynoszącą 49%. W minionym roku spadek sprzedaży zadeklarowała natomiast jedna piąta respondentów.
Jeśli chodzi o perspektywy rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce, za największą z nich, podobnie jak w 2016 r., uznawane jest przejmowanie innych przedsiębiorstw – opinie taką wyraziła ponad jedna trzecia badanych (34%). Opracowywanie nowych produktów oraz usług zostało wskazane przez 15% badanych, ekspansja krajowa przez 11%, natomiast handel międzynarodowy przez 9%.
Jakie są natomiast kwestie kluczowe? Dla 41% MŚP w Polsce jest to przede wszystkim inwestowanie w sprzęt oraz maszyny. 28% wskazuje na nowych pracowników, a 25% na wprowadzanie na rynek nowych produktów. W polskim sektorze MŚP dwie piąte firm zajmuje się eksportem towarów oraz usług, natomiast jedna czwarta importuje towary z innych krajów. Małe i średnie firmy działające w sektorze handlu międzynarodowego upatrują największych trudności w wahaniach kursów walut, co deklaruje 3% badanych, oraz w regulacjach rządowych (18%).
Data publikacji 21 listopada 2017
Podziel się tym artykułem z innymi:
Zobacz również nasze pozostałe teksty: