Faktoring pełny a niepełny
Sposób księgowania faktoringu różni się w zależności od typu umowy faktoringu. A zatem należy określić, z jakim rodzajem faktoringu mamy do czynienia, aby móc go prawidłowo ewidencjonować.
Wyróżnia się następujące główne rodzaje faktoringu:
- Faktoring pełny (właściwy lub zwany też faktoringiem bez regresu) występuje, gdy następuje definitywne przeniesienie wierzytelności faktora, a jednocześnie całkowicie przejmuje on ryzyko niewypłacalności dłużnika.
- Faktoring niepełny (niewłaściwy) zwany też faktoringiem z regresem, dotyczy nabycia wierzytelności w sposób niedefinitywny i polega na tym, że faktorant nie ponosi ryzyka niewypłacalności dłużnika.
Księgowanie faktoringu pełnego
W przypadku faktoringu pełnego w księgowaniu postępuje się podobnie jak ze sprzedażą wierzytelności. W dniu przejęcia wierzytelności następuje wyksięgowanie tejże wierzytelności z ksiąg rachunkowych faktoranta, a kwotę należną od faktora ewidencjonuje się w przychodach finansowych zgodnie z art. 42 ust. 3 ustawy o rachunkowości.
W praktyce oznacza to, że wartość zostaje wyksięgowana z konta 201 "Rozrachunki z odbiorcami" (w korespondencji z kontem 755 ) i zwiększa przychody finansowe z kontem 248 "Pozostałe rozrachunki". W sytuacji gdy do dnia bilansowego należność nie zostanie zapłacona, wtedy wykazywana jest ona w bilansie w pozycji B.II.2 lit. c.
Księgowanie faktoringu niepełnego
W przypadku faktoringu niepełnego należność do dnia spłaty przez dłużnika ewidencjonowana jest w księgach rachunkowych faktoranta jako "Rozrachunki z odbiorcami", a wyksięgowana zostaje po spłacie. Wynika to z tego, iż zawierając umowę faktoringu niepełnego, faktor nie przejmuje ryzyka niewypłacalności dłużnika - skutki zawarcia umowy faktoringu są analogiczne do umowy kredytu czy pożyczki.
W ewidencji księgowej faktoranta na koncie 201 będą figurować należności, a ponadto na koncie 248 będą figurować zobowiązania wobec faktora i otrzymane “zaliczki”. Natomiast jeżeli dłużnik w wyznaczonym terminie nie spłaci swojej wierzytelności, wówczas faktor może wystąpić z żądaniem zwrotu kwoty powiększonej o ewentualne odsetki, a tym samym zwrot nieopłaconej faktury. W sytuacji gdy do dnia bilansowego nie nastąpi spłata zobowiązania, wówczas kwotę wykazuje się w pasywach bilansu w wierszu B.III.2 lit. c.