Wiele zależy od stanu, w jakim znajduje się dana firma, czy jest to:
- dopiero pomysł, który ma przerodzić się w realną działalność
- działający już projekt, generujący pierwsze zyski
- dojrzałe przedsiębiorstwo poszukujące kapitału na rozwój i nowe inwestycje
W zależności od tego, jakimi środkami przedsiębiorca dysponuje oraz jak duże ryzyko pragnie podjąć, ma do wyboru wiele rozwiązań. Do najpopularniejszych należą:
- kapitał własny, czyli oszczędności lub środki pozyskiwane od przyjaciół lub rodziny, tzw. FFF
- zysk zatrzymany
- kredyt bankowy
- leasing
- środki unijne
Jak pokazują liczne badania przeprowadzone przez rozmaite instytucje finansowe, w sektorze MŚP wciąż głównym źródłem finansowania przedsiębiorstw są środki własne. Według danych NBP stanowią one około 50% wydatków bieżących. Małe i średnie firmy pokrywają w ten sposób także większość wydatków inwestycyjnych.
Finansowanie pomysłu na własny biznes
Jeżeli chodzi o przedsiębiorców, którzy dopiero planują rozpocząć działalność, to oni także bardzo często wykorzystują środki własne. W przypadku gdy ich nie mają, korzystają z innych popularnych metod pozyskiwania kapitału, takich jak:
- platformy crowdfundingowe, z których chętnie korzystają start-upy, a także firmy znajdujące się na bardziej zaawansowanym etapie rozwoju; osoby prywatne przeznaczające własne pieniądze na ten cel, są zachęcane rozmaitymi nagrodami lub usługami, dostępnymi w ramach wsparcia
- pożyczki JEREMIE – są to pożyczki skierowane do mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, umożliwiające sfinansowanie wydatków inwestycyjnych, takich jak koszty zakupu sprzętu komputerowego oraz oprogramowania czy koszty zakupu specjalnych pojazdów firmowych
- dotacje unijne, które jednak muszą być przeznaczone na ściśle określone cele
Finansowanie przedsiębiorstw dojrzałych
Dojrzałe przedsiębiorstwa poszukujące środków na rozwój oraz nowe inwestycje mogą skorzystać z dwóch typów finansowania:
- wewnętrznego
- zewnętrznego
W przypadku finansowania przedsiębiorstwa kapitałem własnym można wyróżnić takie źródła jak:
- zysk netto
- amortyzacja
- przekształcenie majątku
- przekształcenie kapitału
- rezerwy
Zysk netto uważany jest za główne wewnętrzne źródło finansowania przedsiębiorstw. Znaczny zysk wygenerowany przez firmę w danym roku obrotowym, zapewnia jej silniejszą pozycję na rynku, większą niezależność oraz zdolność kredytową, a ponadto zaczyna być ona postrzegana jako solidny partner biznesowy. Z kolei odpisy amortyzacyjne pełnią ważną rolę, kiedy podejmuje się decyzje inwestycyjne. Amortyzacja pozwala także na zmniejszenie podstawy opodatkowania, co wpływa na wielkość należnego podatku.
Jeżeli chodzi o finansowanie zewnętrzne, czyli środki pozyskane z otoczenia, w którym działa przedsiębiorstwo, to należą do nich m.in.:
- emisja akcji na Giełdzie Papierów Wartościowych
- pozyskanie inwestora
- finansowanie Pre-IPO
- leasing
- kredyty bankowe
- pożyczki prywatne
- środki z funduszy unijnych oraz dotacje i granty inwestycyjne
- fundusze venture capital
- doradztwo finansowe
Należy zaznaczyć, że finansowanie przedsiębiorstwa ze źródeł zewnętrznych jest z reguły bezpieczniejsze i wiąże się z mniejszym ryzykiem, jednak jego koszty przeważnie są wyższe. Z kolei kapitał zewnętrzny jest tańszą metodą finansowania działalności przedsiębiorstwa, ale może wiązać się z ryzykiem utracenia płynności finansowej. Ponadto pozwala on skorzystać z tzw. efektu tarczy podatkowej, który polega na wliczeniu odsetek od kapitału obcego do kosztu uzyskania przychodu. Warto także zwrócić uwagę, że upublicznienie spółki i wprowadzenie jej instrumentów finansowych na giełdę, może się wiązać się ze zmianą struktury właścicielskiej. Jednakże wypuszczając akcje, przedsiębiorca otrzymuje kapitał na inwestycję, który jest bezzwrotny, co może być bardzo korzystnym rozwiązaniem.
Fundusze venture capital należą do średnio i długoterminowych źródeł pozyskiwania kapitału. Korzystają z nich głównie przedsiębiorstwa we wczesnej fazie rozwoju, które działają w sektorach: IT, telekomunikacja i biotechnologie. Charakteryzuje je nastawienie na wysoką stopę zwrotu oraz dynamiczny wzrost wartości rynkowej przedsiębiorstwa w trakcie trwania inwestycji.
Finansowanie krótko i długoterminowe
Źródła finansowania zewnętrznego można dodatkowo podzielić na krótko i długoterminowe. Do tych pierwszych zaliczają się:
- kredyt
- leasing
- forfaiting
- franchising
- emisja obligacji
- dotacje oraz subwencje
Z kolei finansowanie długoterminowe obejmuje:
- kredyty handlowe
- pożyczki od instytucji poza bankowych
- papiery dłużne
- faktoring
W zależności od stopnia zaawansowania przedsiębiorstwa, właściciele będą mieli do dyspozycji rozmaite narzędzia oraz rozwiązania. W początkowej fazie działalności mogą one być znacznie ograniczone i dopiero po jakimś czasie przedsiębiorcy zyskają dostęp do szerokiego wachlarza możliwości.
Faktoring jako idealne rozwiązanie dla podmiotów z sektora MŚP
Małe i średnie przedsiębiorstwa mają nieraz spore problemy zarówno z płynnością finansową jak i finansowaniem bieżącej działalności. Instytucje finansowe podchodzą do nich nieufnie ze względu na:
- krótką historię działalności
- wysokie ryzyko finansowe
- brak odpowiednich zabezpieczeń
Z tego powodu przedsiębiorcy często nie posiadają odpowiedniej zdolności kredytowej, przez co nie są w stanie zdobyć kredytu obrotowego. Dobrą alternatywą w takim przypadku może być faktoring. Badania pokazują, że z każdym rokiem korzysta z niego coraz większa ilość firm z sektora MŚP. W skrócie polega on na przekazaniu nieprzeterminowanych wierzytelności na rzecz faktora. W tym względzie usługa ta przypomina cesję, jednak przy bliższym spojrzeniu okazuje się, że faktoring oferuje przedsiębiorcom także szereg innych udogodnień, m.in.:
- sprawdzanie kondycji finansowej kontrahentów
- ostrzeganie przed możliwymi problemami z płynnością finansową
- prowadzenie księgowości związanej z należnościami
Uzyskane od faktora środki przedsiębiorca ma prawo przeznaczyć na dowolny cel, m.in.:
- finansowanie bieżącej działalności
- inwestycje
- wypłata wynagrodzeń pracownikom
Dla przedsiębiorców starających się utrzymać jak najlepszą płynność finansową, ważny jest koszt faktoringu. Składają się na niego dwa elementy:
Prowizja pobierana jest przez faktora za przejęcie ryzyka związanego z niewypłacalnością dłużników oraz za wszelkie inne usługi, takie jak księgowość, rozliczenia transakcji faktoringowych czy doradztwo finansowe. Czasami koszt faktoringu może być zmniejszony, więc może zdarzyć się tak, że jego koszt całkowity będzie mniejszy niż koszt kredytu obrotowego. Poza tym faktoring jest usługą znacznie łatwiej dostępną. Mogą z niego skorzystać przedsiębiorcy dopiero startujący oraz tacy, którzy dla banku mogą okazać się zbyt dużym ryzykiem.
Jako krótkoterminowe źródło finansowania przedsiębiorstwa, faktoring może zaoferować wiele korzyści przedsiębiorcy. Należą do nich m.in.:
- natychmiastowa poprawa płynności finansowej, dzięki uwolnieniu zamrożonych w należnościach środków
- szybki dostęp do gotówki, którą można przeznaczyć na dowolny cel
- mniejsze wydatki związane ze sprawdzaniem aktualnej sytuacji finansowej kontrahentów
- przeniesienie części lub całości ryzyka niewypłacalności dłużnika na faktora (w zależności od rodzaju faktoringu)
- umocnienie pozycji firmy na rynku oraz łatwiejsza współpraca z partnerami zagranicznymi
Decyzję o wybraniu odpowiednich źródeł finansowania przedsiębiorstwa warto podjąć po dogłębnej analizie aktualnego stanu firmy, jej płynności finansowej oraz planów na przyszłość. Warto także skonsultować się z ekspertami.