Optymalizacja kosztów w firmie – praktyczne porady na rok 2023

Updated: 15 marca 2023
W poprzednim roku wielu przedsiębiorców ciągle borykało się ze skutkami pandemii COVID-19 i wojny w Ukrainie. Wysoka inflacja, spowolnienie popytu i całej gospodarki będzie też wpływać na działalność firm w 2023 r. Doradzamy, jak w efektywny sposób przeprowadzić optymalizację kosztów, czyli zminimalizować wydatki firmy przy zachowaniu najwyższej jakości produktów czy usług.Wzrost efektywności kosztowej może pomóc w zwiększeniu rentowności zysków firmy, poprawić jej płynność finansową czy zwiększyć konkurencyjność na rynku i zdolność do inwestowania w dalszy rozwój biznesu.

Analiza kosztów

Optymalizacja kosztów rozpoczyna się od dokładnej analizy kosztów firmy. Jak przeprowadzić taki audyt kosztów w firmie? Pod uwagę musisz wziąć wszystkie koszty związane z prowadzeniem biznesu, w tym koszty produkcji, wynagrodzenia pracowników, marketingu, reklamy, koszty administracyjne, koszty wynikające z kredytów czy pożyczek, itp. Po oszacowaniu kwot należy określić, które z nich mają największy wpływ na wyniki finansowe firmy. Lepszej analizie i prognozowaniu kosztów sprzyja ich podział na rodzaje, np. stałe, zmienne.Pamiętaj, że w ramach analizy kosztów firmy, ważne jest również uwzględnienie kosztów ukrytych, takich jak koszty związane z nieefektywnymi procesami biznesowymi, stratami w produkcji lub koszty związane z niezadowoleniem klientów. Analiza kosztów powinna być kompleksowa i obejmować wszystkie obszary, w których firma je ponosi.Na podstawie wyników analizy kosztów firma powinna opracować strategię optymalizacji kosztów, co pozwoli na podejmowanie bardziej świadomych decyzji biznesowych i osiąganie lepszych wyników finansowych.

Jak obniżyć koszty w firmie?

Warto pamiętać, że koszty nie zawsze są łatwe do zidentyfikowania, a ich minimalizacja może wymagać zmian w procesach biznesowych, strategii marketingowej lub innych obszarach. Bez względu na rodzaj prowadzonej działalności można założyć, że optymalizacja kosztów powinna jednak objąć takie obszary jak działalność operacyjna, usprawnienie procesów biznesowych, negocjacje z dostawcami czy zarządzanie zasobami ludzkimi.

Jak redukować koszty operacyjne w firmie?

Koszty operacyjne w firmie możesz obniżyć m.in. przez:

  • przejście na księgowość internetową (online), czyli bez konieczności zatrudniania księgowego lub korzystania z biura rachunkowego;
  • optymalizację podatkową, czyli wybór najkorzystniejszej formy opodatkowania (np. ryczałt od przychodów ewidencjonowanych) i odliczanie kosztów firmowych (np. amortyzacja środków trwałych);
  • alokację budżetu marketingowego na najbardziej efektywne kanały i narzędzia (np. artykuły eksperckie na stronie internetowej i w mediach społecznościowych zamiast druku katalogów i broszur);
  • korzystanie z rozwiązań w chmurze, co eliminuje potrzebę inwestycji w sprzęt informatyczny i zapewnia bezpieczeństwo danych;
  • renegocjację kosztów biura lub zrezygnowanie z biura, jeśli praca zdalna jest możliwa i się  sprawdza, ewentualnie przeniesienie biura do przestrzeni coworkingowej, co pozwala zaoszczędzić na czynszu, wyposażeniu i utrzymaniu siedziby;
  • poprawę płynności finansowej poprzez terminowe wystawianie faktur i ściąganie należności od kontrahentów.

Usprawnienia procesów 

Jako przedsiębiorca powinieneś przeprowadzić analizę swoich procesów biznesowych i szukać sposobów na ich usprawnienie. Warto zwrócić uwagę na procesy, które powtarzają się regularnie i szukać sposobów na ich optymalizację. Przykładowo, wdrożenie systemu automatyzacji księgowości pozwoli na oszczędzenie czasu i uniknięcie błędów ludzkich, co w dłuższej perspektywie przekłada się na mniejsze koszty. Automatyzacja procesów biznesowych nie tylko minimalizuje koszty związane z pracownikami, ale i zwiększa efektywność pracy.

Negocjacje z dostawcami

Nigdy nie lekceważ tego elementu optymalizacji kosztów. Aby uzyskać lepsze warunki handlowe czy atrakcyjne rabaty regularnie przeprowadzaj negocjacje z dostawcami. Takie negocjacje powinny dotyczyć nie tylko ceny, ale również terminów płatności, ilości zamówień czy jakości dostaw. Korzystaniu z rabatów i bonusów lojalnościowych sprzyja np. nawiązywanie długoterminowej współpracy z zaufanymi dostawcami. Z kolei zamawianie większych ilości towarów lub usług w jednym zamówieniu pozwala na negocjowanie lepszych warunków płatności.
Dzięki negocjacjom przedsiębiorcy mogą uzyskać lepsze warunki handlowe i zminimalizować koszty związane z zakupami. Przykładowo, proponując dostawcy płatność gotówką lub krótszy termin płatności, można uzyskać lepszą cenę. Często przedsiębiorcy dlatego właśnie decydują się na faktoring - dzięki temu, że mają do dyspozycji gotówkę i przewidywalny cash flow, są bardziej elastyczni w negocjacjach z dostawcami.
Warto pamiętać, że negocjacje z dostawcami to długofalowy proces, który wymaga ciągłego monitorowania rynku i analizy ofert dostawców.

Zarządzanie zasobami ludzkimi

Koszty związane z zatrudnieniem są często jednym z największych kosztów w firmie. Dlatego właściwe zarządzanie zasobami ludzkimi jest kluczowe dla optymalizacji kosztów. Przedsiębiorcy powinni szukać sposobów na minimalizowanie kosztów związanych z pracownikami, np. poprzez elastyczne formy zatrudnienia. 
Dobrym przykładem jest współpraca z agencją pracy lub outsourcingiem pracowniczym, co pozwala na elastyczne dostosowanie liczby i kwalifikacji pracowników do potrzeb firmy oraz uniknięcie kosztów rekrutacji i szkolenia.
Warto również dbać o motywację pracowników, aby zapobiegać ich rotacji i uniknąć kosztów związanych z procesami rekrutacyjnymi i szkoleniami. Dbanie o rozwój pracowników, ich motywacja i efektywność pracy przekłada się na mniejsze koszty związane z zatrudnieniem, a tym samym zwiększenie zysków firmy.

Jak zredukować koszty produkcji w firmie?

Optymalizacja kosztów w obszarze produkcji może objąć m.in.:

  • outsourcing niektórych zadań lub funkcji do specjalistycznych firm zewnętrznych, co pozwala na obniżenie kosztów stałych i zwiększenie elastyczności;
  • negocjacje umów z dostawcami surowców i materiałów, aby uzyskać lepsze warunki cenowe i płatnicze;
  • finansowanie inwestycji w sprzęt i maszyny za pomocą leasingu, co pozwala na rozłożenie kosztów w czasie i odliczenie rat leasingowych od podatku dochodowego;
  • korzystanie z używanego sprzętu lub maszyn regenerowanych, co pozwala na zaoszczędzenie środków przy zachowaniu wysokiej jakości produktów;
  • automatyzację procesów produkcyjnych za pomocą nowoczesnych technologii i oprogramowania, co pozwala na zwiększenie wydajności i zmniejszenie błędów;
  • oszczędzanie na kosztach energii elektrycznej i cieplnej poprzez stosowanie odnawialnych źródeł energii lub efektywnych systemów grzewczych i wentylacyjnych.

Kultura oszczędzania

Warto wdrażać w firmie kulturę oszczędzania, która będzie motywować pracowników do minimalizowania kosztów i szukania sposobów na efektywniejsze wykorzystanie zasobów. Przedsiębiorcy powinni rozmawiać z pracownikami na temat kosztów i zachęcać do podejmowania inicjatyw na rzecz oszczędzania. Warto też nagradzać pracowników za oszczędności, które przyniosą firmie korzyści finansowe. Wprowadzenie takiej kultury w firmie pozwala na zminimalizowanie kosztów i skuteczne zarządzanie finansami firmy.

Jak zarządzać kosztami w firmie?

Pamiętaj, że zarządzanie kosztami w przedsiębiorstwie polega nie tylko na optymalizacji wydatków, ale również planowaniu i kontrolowaniu.

Świadomość finansowa

Warto zadbać o edukację w zakresie finansów i regularnie szkolić się w tym zakresie. Każdy przedsiębiorca powinien znać zasady prowadzenia rachunkowości i rozumieć, jakie koszty wpływają na wyniki finansowe firmy. Pozwoli to na podejmowanie bardziej świadomych decyzji biznesowych i skuteczne zarządzanie kosztami, a tym samym osiąganie lepszych wyników finansowych.

Określenie priorytetów

Istotnym krokiem w procesie optymalizacji kosztów jest określenie priorytetów i opracowanie szczegółowego budżetu. Na określenie, które koszty są kluczowe dla osiągnięcia sukcesu firmy, pozwala audyt kosztów związanych z prowadzeniem biznesu. Ułatwia to skoncentrowanie się na najważniejszych obszarach biznesowych i efektywniejsze wykorzystanie dostępnych środków finansowych poprzez alokowanie ich do właściwych celów budżetowych. Dzięki temu unikniesz marnowania pieniędzy na niepotrzebne koszty i skupisz się na inwestycjach, które przyniosą ci największe korzyści.

Monitorowanie wyników

Regularne monitorowanie wyników finansowych jest niezbędne w każdej firmie, która chce optymalizować koszty. Stąd na bieżąco monitoruj swoje wydatki i dostępne środki finansowe, aby mieć pełną kontrolę nad finansami firmy. Regularna analiza wyników finansowych firmy, takich jak przychody, koszty, zyski i straty, pozwala na śledzenie trendów kosztów i szybką reakcję, gdy zmienia się sytuacja finansowa przedsiębiorstwa. Pozwoli ci to na sprawdzanie efektywności działań i ewentualne wprowadzenie korekt.

Czy faktoring może pomóc w optymalizacji kosztów w firmie?

W ramach optymalizacji kosztów warto rozważyć skorzystanie z faktoringu. Koszt takiego finansowania w dobie wysokich stóp procentowych może być niższy niż tradycyjnego kredytu bankowego. Co więcej, faktoring może też pomóc w ograniczeniu innych kosztów, np. windykacji. Firmy takie jak Bibby Financial Services oferują np. faktoring pełny, w którym to faktor przejmuje na siebie ryzyko niewypłacalności klienta. Firma faktoringowa może też pomóc w weryfikacji nowych kontrahentów, także tych zagranicznych, co pozwala znacząco ograniczyć ryzyko nieotrzymania płatności za wystawioną fakturę.

Podsumowanie

Optymalizacja kosztów w firmie wymaga kompleksowego podejścia, które obejmuje dokładną analizę kosztów, ustalenie priorytetów, usprawnienie procesów biznesowych, prowadzenie negocjacji z dostawcami, optymalizację kosztów związanych z zatrudnieniem czy produkcją, monitorowanie wyników, itd. Dobrze przeprowadzona pozwala na zwiększenie zysków i poprawę wyników finansowych. Pamiętaj jednak, że każda firma jest inna i wymaga indywidualnego podejścia do optymalizacji kosztów.